کلرید آهن(III)خشک.هند یک کیلویی (اطلس شیمی مهر)

 توضیحات جامع و کامل درباره کلرید آهن (III) یا فریک کلراید (Ferric Chloride) ارائه می‌شود:

🧪 نام‌ها و مشخصات کلی

 

ویژگی توضیح

 

نام فارسی: کلرید آهن (III) یا کلرید فریک

نام انگلیسی: Ferric Chloride یا Iron(III) Chloride

فرمول شیمیایی: FeCl₃

جرم مولی: 162.2 g/mol

شکل ظاهری: جامد بلوری قهوه‌ای تیره تا سیاه (در حالت بی‌آب) یا محلول زرد تا قهوه‌ای در آب

انحلال‌پذیری: به‌راحتی در آب، اتانول، استون و اتر حل می‌شود

PH محلول آبی: اسیدی (pH حدود 2 یا کمتر)

 

 

 

---

 

🔬 خواص فیزیکی و شیمیایی

 

ویژگی مقدار

 

نقطه ذوب 306 °C (بی‌آب)

نقطه جوش تجزیه می‌شود (در حدود 315 °C)

چگالی 2.9 g/cm³ (بی‌آب)

رنگ محلول در آب زرد، نارنجی یا قهوه‌ای تیره بسته به غلظت و pH

واکنش‌پذیری با آب واکنش داده و بخارات HCl آزاد می‌کند

فرمول هیدراته رایج FeCl₃·6H₂O (کلرید آهن III شش‌آبه)

 

 

 

---

 

⚗️ روش تولید

 

کلرید آهن (III) معمولاً از واکنش فلز آهن یا اکسید آهن (Fe₂O₃) با کلر یا اسید کلریدریک تولید می‌شود:

 

روش ۱: واکنش فلز آهن با کلر

 

2Fe + 3Cl₂ → 2FeCl₃

 

روش ۲: واکنش اکسید آهن با HCl غلیظ

 

Fe₂O₃ + 6HCl → 2FeCl₃ + 3H₂O

 

 

---

 

🏭 کاربردها

 

1. تصفیه آب و فاضلاب

 

یکی از اصلی‌ترین کاربردهای کلرید آهن III است.

 

به عنوان منعقدکننده (coagulant) برای حذف ذرات معلق، فسفات، COD و BOD استفاده می‌شود.

 

 

2. ساخت مدارهای چاپی (PCB)

 

به عنوان ماده اتچ‌کننده (etchant) برای حل کردن مس در فرآیند تولید مدارهای الکترونیکی.

 

 

3. صنایع شیمیایی و دارویی

 

عامل کاتالیزور در سنتز ترکیبات آلی و آریلاسیون.

 

در واکنش‌های کلرزنی یا فریدل–کرافتس (Friedel–Crafts).

 

 

4. صنایع رنگ و جوهر

 

در تولید رنگ‌های خاص یا جوهرهای حساس به نور.

 

 

5. تشخیص یون فسفات

 

در آزمایشگاه به عنوان معرف شیمیایی برای شناسایی یون‌های فسفات و فنل.

 

 

 

---

 

⚠️ نکات ایمنی و زیست‌محیطی

 

موضوع توضیح

 

خطرات تماس پوستی: خورنده، ممکن است باعث سوختگی شود.

خطرات تنفسی: بخارات آن (مخصوصاً در تماس با رطوبت) می‌تواند دستگاه تنفسی را تحریک کند.

بلعیدن: بسیار خطرناک و خورنده برای دهان و دستگاه گوارش

تماس با چشم: خطرناک و ممکن است آسیب دائمی وارد کند

زیست‌محیطی: در مقادیر زیاد می‌تواند برای موجودات آبزی خطرناک باشد.

اقدامات ایمنی: استفاده از دستکش، عینک ایمنی، ماسک و تهویه مناسب الزامی است.

 

 

 

---

 

🧪 آزمایش ساده شناسایی کلرید آهن (III)

 

آزمایش با فنل:

 

اگر به محلول FeCl₃ قطره‌ای فنل اضافه شود، رنگ بنفش یا آبی پدیدار می‌شود، که نشانه حضور یون Fe³⁺ است.

 

 

 

---

 

🇮🇷 تولید و مصرف در ایران

 

در ایران، کلرید آهن (III) معمولاً به‌صورت وارداتی یا تولید داخلی در کارخانه‌های مواد شیمیایی مانند:

 

پتروشیمی‌ها

 

شرکت‌های تولید مواد تصفیه آب

 

شرکت‌های تولید برد الکترونیکی استفاده می‌شود.

 

 

اشکال عرضه:

 

پودر جامد (بی‌آب)

 

محلول آماده 40٪ یا 45٪

 

کلرید آهن شش‌آبه (FeCl₃·6H₂O)

 

 

 

---

 

📦 نگهداری و بسته‌بندی

 

در ظروف پلاستیکی یا بشکه‌های پلی‌اتیلن مقاوم در برابر خوردگی

 

دور از رطوبت و منابع حرارت یا نور مستقیم خورشید