برند : اطلس شیمی مهر
دستهبندی : آزمایشگاهی
کرومات سدیم یک کیلویی (اطلس شیمی مهر)
Sodium chromate
برچسب‌ها:
اطلاعات جامع و کامل درباره کرومات سدیم (Sodium Chromate) ارائه می‌شود:
---
🧪 نام‌ها و مشخصات کلی
ویژگی توضیح
نام فارسی: کرومات سدیم
نام انگلیسی: Sodium Chromate
فرمول شیمیایی: Na₂CrO₄
جرم مولی: 161.97 g/mol
شکل ظاهری: پودر یا کریستال زرد رنگ
ساختار یونی: شامل یون‌های Na⁺ و یون کرومات CrO₄²⁻
انحلال‌پذیری: کاملاً محلول در آب، در الکل بسیار کم محلول است
---
🔬 خواص فیزیکی و شیمیایی
ویژگی مقدار
نقطه ذوب 792 °C (بی‌آب)
چگالی 2.7 g/cm³ (در دمای اتاق)
pH محلول قلیایی (8 تا 10)
رنگ محلول زرد روشن
حالت اکسیدکنندگی قوی (حاوی یون کروم شش‌ظرفیتی Cr⁶⁺)
---
⚗️ روش تولید
کرومات سدیم معمولاً از واکنش سنگ معدن کرومیت (FeCr₂O₄) با کربنات سدیم (Na₂CO₃) و اکسیژن یا هوا در دمای بالا تولید می‌شود:
4FeCr₂O₄ + 8Na₂CO₃ + 7O₂ → 8Na₂CrO₄ + 2Fe₂O₃ + 8CO₂
سپس محلول فیلتر و تغلیظ شده و به شکل بلوری خشک می‌شود.
---
🏭 کاربردهای کرومات سدیم
1. صنایع نساجی و دباغی:
تثبیت رنگ‌ها
دباغی چرم برای افزایش مقاومت و دوام
2. بازدارنده خوردگی (Corrosion Inhibitor):
استفاده در سیستم‌های خنک‌کننده صنعتی برای جلوگیری از زنگ‌زدگی فلزات (به‌ویژه فولاد و آلومینیوم)
3. صنایع شیمیایی:
به‌عنوان ماده واسط در تولید سایر ترکیبات کروم مانند دی‌کرومات سدیم یا پتاسیم
شرکت در سنتز رنگدانه‌های معدنی
4. تحقیقات و آموزش:
به عنوان معرف اکسیدکننده در واکنش‌های شیمیایی و آزمایشگاهی
5. در صنایع نفت و حفاری چاه:
به‌عنوان افزودنی کنترل‌کننده خوردگی در گل‌های حفاری
---
⚠️ نکات ایمنی و زیست‌محیطی
خطر توضیح
سمیت: بسیار سمی، حتی در مقادیر کم؛ باعث آسیب به کلیه، کبد، و ریه
سرطان‌زایی: ترکیبات حاوی کروم شش‌ظرفیتی (Cr⁶⁺) مثل کرومات سدیم، سرطان‌زا هستند
تحریک‌کننده: برای پوست، چشم و سیستم تنفسی بسیار تحریک‌کننده است
سم زیست‌محیطی: برای آبزیان و محیط زیست بسیار خطرناک است
توصیه ایمنی: استفاده از ماسک، دستکش مقاوم شیمیایی، عینک ایمنی و تهویه الزامی است
---
🧪 آزمایش شناسایی کرومات سدیم
1. واکنش با نیترات سرب Pb(NO₃)₂: تولید رسوب زرد روشن سرب کرومات (PbCrO₄) که نامحلول است:
Na₂CrO₄ + Pb(NO₃)₂ → PbCrO₄↓ + 2NaNO₃
2. واکنش با اسید (مثل HCl): تبدیل به دی‌کرومات سدیم (Na₂Cr₂O₇) با تغییر رنگ محلول از زرد به نارنجی.
---
🇮🇷 در ایران
کرومات سدیم در ایران در دو نوع آزمایشگاهی و صنعتی موجود است و توسط شرکت‌های واردکننده و فروشنده مواد شیمیایی مثل:
اطلس شیمی مهر
شرکت‌های وابسته به صنایع نفت، نساجی یا رنگ عرضه می‌شود.
بسته‌بندی:
به‌صورت پودر یا کریستال در کیسه‌های پلی‌اتیلنی مقاوم (25 کیلوگرمی صنعتی)
بسته‌های 100 گرمی، 500 گرمی، 1 کیلوگرمی (برای کاربردهای آزمایشگاهی)
---
📦 نگهداری
توصیه توضیح
شرایط نگهداری: در محیط خشک، خنک، دارای تهویه، دور از نور مستقیم و مواد آلی قابل احتراق
دور از تماس با: اسیدها، مواد احیاکننده، الکل‌ها و مواد سوختنی
---
♻️ جمع‌بندی سریع:
ویژگی مقدار
فرمول Na₂CrO₄
رنگ زرد
قابلیت حل در آب بالا
خاصیت اکسیدکننده قوی، سرطان‌زا، سمی
کاربرد اصلی ضدخوردگی، صنایع نساجی، تولید کرومیک اسید، آزمایشگاه‌ها