کلرید کبالت (II) اطلس شیمی مهر

کلرید کبالت (Cobalt(II) chloride) یکی از ترکیبات شیمیایی کبالت است که در صنایع، آزمایشگاه‌ها و گاهی در پژوهش‌های علمی کاربردهای فراوانی دارد. در اینجا توضیحی کامل از جنبه‌های مختلف این ماده ارائه می‌شود:

✅ نام‌های شیمیایی:

 

نام فارسی: کلرید کبالت

 

نام انگلیسی: Cobalt(II) chloride

 

فرمول شیمیایی: CoCl₂

 

شماره CAS: 7646-79-9

 

 

 

---

 

✅ ساختار و حالت‌های فیزیکی:

 

کلرید کبالت معمولاً در دو فرم یافت می‌شود:

 

1. بی‌آب (Anhydrous CoCl₂)

 

رنگ: آبی روشن

 

حالت: جامد کریستالی

 

محلول در آب: بله، به رنگ صورتی حل می‌شود

 

 

2. هیدراته (معمولاً هگزاهیدرات – CoCl₂·6H₂O)

 

رنگ: صورتی

 

حالت: جامد کریستالی

 

در دمای معمولی پایدار است

 

 

> تغییر رنگ بین فرم آبی و صورتی باعث شده از این ترکیب در تست‌های شیمیایی به عنوان نشانگر رطوبت استفاده شود.

 

 

 

 

---

 

✅ واکنش‌پذیری و خواص شیمیایی:

 

در آب حل می‌شود و محلول آن رنگ صورتی دارد.

 

در مجاورت گرما، فرم هیدراته آب خود را از دست داده و به فرم بی‌آب تبدیل می‌شود (رنگ از صورتی به آبی تغییر می‌کند).

 

جاذب رطوبت است و می‌تواند به عنوان نشانگر رطوبت عمل کند.

 

با بازها واکنش داده و کمپلکس‌هایی مانند [Co(H₂O)₆]²⁺ می‌سازد.

 

 

 

---

 

✅ کاربردها:

 

🔹 در صنعت:

 

تولید رنگدانه‌ها و رنگ‌های سرامیکی و شیشه‌ای

 

افزودنی در جوهرها و لعاب‌ها

 

ساخت کاتالیزورها در واکنش‌های شیمیایی

 

 

🔹 در آزمایشگاه:

 

نشانگر رطوبت (رنگ صورتی در حضور رطوبت، آبی در حالت خشک)

 

مطالعه کمپلکس‌های کبالت

 

سنتز سایر ترکیبات کبالت

 

 

🔹 کاربرد بیولوژیکی:

 

در مقادیر بسیار کم، کبالت در ویتامین B12 وجود دارد و برای عملکرد طبیعی بدن ضروری است.

 

اما کلرید کبالت در دوزهای بالا سمی است.

 

 

 

---

 

⚠️ نکات ایمنی:

 

سمی است، به خصوص اگر استنشاق شود یا وارد بدن گردد.

 

تحریک‌کننده پوست، چشم و دستگاه تنفسی است.

 

ممکن است سرطان‌زا باشد (بر اساس مطالعات روی حیوانات).

 

در صورت استفاده، باید از دستکش، ماسک و عینک ایمنی استفاده شود.

 

 

 

---

 

✅ نگهداری:

 

در ظرف دربسته و در محیط خشک و خنک نگهداری شود.

 

از رطوبت و نور مستقیم محافظت شود.

 

 

 

---

 

✅ خلاصه ویژگی‌ها:

 

ویژگی مشخصات

 

فرمول شیمیایی CoCl₂

رنگ صورتی (هیدراته)، آبی (بی‌آب)

محلول در آب بله

حالت جامد کریستالی

سمیت بالا، با احتمال سرطان‌زایی

کاربرد اصلی نشانگر رطوبت، رنگدانه، تولید کاتالیزور